Diyaliz hastalarında beslenme oldukça önemlidir. Diyalizin işlevi böbreklerin yerini tutmaktır. Ancak bu görevi sağlıklı bir insan böbreği kadar iyi yapamadığı için vücuttaki artık ve zararlı maddeler tam olarak temizlenemez. Doğru bir beslenme planı ile birlikte vücutta biriken bu zararlı maddeler daha az olur ve oluşabilecek bulantı, kusma, tansiyon yüksekliği gibi yan etkiler azaltılabilir. Vücudun ihtiyacı olan gerekli enerjiyi uygun karbonhidratlar ve yağlardan sağlayan diyaliz hastaları diyaliz sürecini daha rahat geçirebilirken; zayıf, vücut direnci düşük ve yetersiz besin alan kişilerde bu problemler daha sık görülmektedir.

Enerji: Ortalama olarak bir günde vücut ağırlığının her kg’ı için 35-40 kalori alınmalıdır. Örneğin 70 kg bir birey (70 x 35= 2450 ) bir günde ortalama olarak 2400-2800 kalori almalıdır. Her hastanın kalori ihtiyacı farklıdır. Bireyin kilosu olması gerekenin üzerindeyse daha kısıtlı kalori almalı, çok zayıf ise halsizlik, enfeksiyonlara kolay yakalanma riski oluşmaması için daha yüksek kalori almalıdır.

Protein: Diyaliz esnasında protein yapımında kullanılan maddelerin kaybedilmesinden dolayı, bu hastalarda protein ihtiyacı artar. Bu hastaların ortalama olarak vücut ağırlığının her kg’ı için 1-1,5 gr protein alması gerekmektedir. Örneğin 70 kg iseniz (70 x 1 – 1,5 =70–105) ortalama 100 gr protein yeterlidir. Alınan proteinlerin bitkisel değil hayvansal kaynaklı (et, yumurta vb.) olması önemlidir. Yumurta diyaliz hastalarının her gün tüketmesi gereken oldukça değerli bir protein kaynağıdır. Kurubaklagiller de et ürünleri ile eşdeğer protein içermektedir. Potasyum içeriğinden dolayı kurubaklagilleri tüketmekten kaçınmanız gerekse de, tüketmeniz halinde o gün et/tavuk gibi proteinli besinleri kısmanız gereklidir.

Karbonhidrat: Ekmek, pilav, makarna, yufka, börek, pasta, hamurişleri, bal, reçel gibi gıdalar en zengin karbonhidrat kaynaklarıdır. Günlük olarak alınan toplam enerjinin yaklaşık yarısının karbonhidratlardan gelmesi gerekse de bu besinlerin aşırı tüketiminin sağlıksız olduğu ve kolayca kilo aldırdığı unutulmamalıdır. Bireyin kilosu normalin üzerindeyse bu karbonhidratlı gıdaların daha kısıtlı tüketilmesi gerekmektedir.

Yağlar: Diyaliz hastaları için önemli enerji kaynaklarıdır. Kilosu normalin üzerinde olanların tüketimine dikkat etmesi gerekmektedir. Hayvansal kaynaklı yağlar (tereyağı, iç yağı, kuyruk yağı vb.) kolesterol içerdiğinden dolayı sıvı yağlar (zeytinyağı ve çiçek yağları vb.) tercih edilmelidir.

Su ve sıvı gıdalar: Diyaliz süresi ilerledikçe hastalarda idrarın kesilmesi görülebilir. 1-2 gün içinde kilonuzun artması ve vücudunuzda şişliklerin ortaya çıkması; içilen su ve diğer sıvıların vücutta biriktiğini, yeterince atılamadığını gösterir. Genel olarak yemeklerde dahil bir günde 1000 - 1500 ml civarında sıvı alınmalıdır. Ancak bu miktar kişinin hastalık seyrine ve diyalize girme sıklığına göre göre azalıp değişebilmektedir. Bu yüzden doktorunuz ve diyetisyeninize danışmalısınız.

Tuz: Böbrek hastalıklarında tuz kısıtlaması oldukça önemlidir. Fazla tüketimi tansiyon yüksekliği ve kalp yetersizliğine sebep olabilir. Günlük tuz alımı 1-2 gr’ı geçmemelidir. Bu miktarın kan değerlerinize göre değişebileceği unutulmamalıdır. Yemeklere ilave tuz atılmamalı; zeytin, turşu, pastırma, konserve, ev yapımı salça gibi çok tuz içeren besinler tüketilmemelidir. Soğan, sarımsak, limon ve karabiber gibi çeşitli baharatlar kullanılabilir.

Potasyum: Böbrek hastalıklarının beslenmelerinde potasyuma dikkat etmesi hayati önem taşımaktadır. Diyetinizde ne kadar potasyum bulunacağına kan doktorunuz değerlerinize göre karar vermektedir. Buna göre de diyetisyeniniz tarafından beslenme planınız oluşturulmalıdır. Diyetinizde kaçınmanız gereken potasyumun en zengin kaynakları, çiğ sebzeler, patates, maydanoz, tere, bezelye, ıspanak, pazı, asma yaprağı, enginar, havuç, pancar, mantar, bakla, tatlı kabağı, kurutulmuş sebzeler (kuru bamya gibi), toz haline getirilmiş sebzeler (toz sarımsak gibi), muz, kavun, kayısı, kivi, hindistan cevizi, hurma, avokado, kurubaklagiller, bulgur, mısır, kuruyemişler, pestil, kuru meyveler, hazır çorba, bulyon ve çeşni verici tozlardır. İçeriğindeki potasyum miktarını azalabilmek için soyulabilen tüm meyve ve sebzelerin kabuklarını soymalısınız. Sebzeleri haşlayıp suyunu döktükten sonra pişirmelisiniz.

Fosfor: Potasyum gibi fosfor da diyaliz hastalarında genellikle yüksek seyretmektedir. Bu da kaşıntı, kemik zayıflığı, kas güçsüzlüğü, eklem ağrıları ve kolay kırılmalara sebep olabilir. Başta sütlü gıdalar olmak üzere fosfordan zengin gıdaları tüketmeyi azaltmalısınız. Diyetle gün içinde alınan fosfor miktarı ortalama 800-1000 mg’ı geçmemelidir. Ancak bu kişinin kan değerlerine göre değişmektedir. Bu yüzden tüketmeniz gereken fosfor miktarı ile bu besinlerin miktarları için doktor ve diyetisyeninizden bilgi almalısınız.